Iksja, zwana również lilią kukurydzianą (Ixia), to barwna, niezwykle dekoracyjna roślina cebulowa pochodząca z południowej Afryki. Jej egzotyczny wygląd i żywe kolory sprawiają, że staje się coraz popularniejszym wyborem wśród ogrodników poszukujących niebanalnych akcentów na rabaty i do donic. Jak uprawiać iksję w polskim klimacie? O czym pamiętać podczas pielęgnacji tej wymagającej rośliny? Sprawdź najważniejsze informacje, zanim posadzisz ją w ogrodzie.

Iksja – jak wygląda ta egzotyczna roślina?

Iksja należy do rodziny kosaćcowatych i wyróżnia się smukłymi, wzniesionymi łodygami o wysokości od 30 do 60 cm. Na ich końcach pojawiają się kwiatostany złożone z licznych, gwiazdkowatych kwiatów w odcieniach czerwieni, różu, żółci, bieli, pomarańczu lub fioletu. Charakterystyczne są ciemne, niemal czarne środki kwiatów, które nadają im kontrastowego wyglądu. Kwitnienie przypada na późną wiosnę i lato, a sama roślina może być efektownym elementem kompozycji kwiatowych.

Jakie stanowisko wybrać dla iksji?

Iksja potrzebuje pełnego słońca – tylko wtedy rozwija intensywnie wybarwione kwiaty. Miejsce sadzenia powinno być ciepłe, osłonięte od wiatru, najlepiej na rabacie południowej lub przy murze, który dodatkowo akumuluje ciepło. W półcieniu lub cieniu roślina nie kwitnie obficie, a jej łodygi mogą się wyginać i łamać.

W jakiej glebie najlepiej rośnie iksja?

Egzotyczna natura iksji sprawia, że nie toleruje ciężkich i podmokłych gleb. Najlepsze warunki dla jej rozwoju to:

• gleba przepuszczalna, lekka, piaszczysto-gliniasta,
• pH lekko kwaśne do obojętnego,
• dobrze zdrenowane podłoże (warto dodać żwiru na dnie dołów).

W zbyt wilgotnej glebie cebule gniją, dlatego kluczowa jest dobra cyrkulacja powietrza w korzeniach.

Kiedy sadzić cebule iksji?

Cebule iksji sadzi się wiosną, najlepiej od połowy kwietnia do początku maja, gdy minie ryzyko przymrozków. Sadzi się je na głębokość 6–8 cm, w odstępach co 10–15 cm. Można również uprawiać iksje w donicach, które w razie chłodów łatwo przenieść do cieplejszego miejsca.

Jak podlewać i nawozić iksję?

Iksja wymaga umiarkowanego podlewania. Podczas suszy należy ją regularnie nawadniać, ale nie wolno dopuszczać do przelania. Najlepiej podlewać ją rano, by liście zdążyły wyschnąć przed wieczorem.

Do nawożenia warto stosować:

• nawozy do roślin kwitnących (bogate w fosfor i potas),
• kompost lub biohumus, jeśli preferujemy nawożenie naturalne.

Zasilanie najlepiej rozpocząć 2 tygodnie po posadzeniu i kontynuować co 2–3 tygodnie do końca kwitnienia.

Czy iksja zimuje w gruncie?

Niestety, iksja nie jest mrozoodporna. Jej cebule należy wykopywać jesienią, najpóźniej po pierwszych przymrozkach. Po wykopaniu należy:

1. osuszyć cebule przez kilka dni w przewiewnym miejscu,
2. oczyścić je z resztek ziemi,
3. przechować w chłodnym (5–10°C), ciemnym i suchym miejscu (np. w piwnicy lub skrzynce z trocinami).

W cieplejszych rejonach kraju możliwa jest próba przezimowania iksji pod grubą warstwą ściółki, ale nie daje to gwarancji przetrwania.

Iksja w doniczce – jak ją pielęgnować?

Dzięki kompaktowemu wzrostowi iksja świetnie sprawdza się jako roślina tarasowa i balkonowa. W uprawie doniczkowej warto pamiętać o:

• wyborze pojemnika z odpływem,
• zapewnieniu warstwy drenażowej,
• regularnym nawożeniu i umiarkowanym podlewaniu,
• usuwaniu przekwitłych kwiatostanów.

Jesienią donice należy przenieść do pomieszczenia zabezpieczającego przed mrozem lub usunąć cebule i przechować je jak w uprawie gruntowej.

Choroby i szkodniki – co zagraża iksji?

Iksja nie należy do roślin szczególnie podatnych na choroby, jednak przy błędach w uprawie mogą wystąpić:

• gnicie cebul – przy nadmiernym podlewaniu,
• mączniak rzekomy – przy dużej wilgotności i braku przewiewu,
• wciornastki i mszyce – atakują kwiatostany i liście.

Zwalczanie najlepiej prowadzić preparatami ekologicznymi, np. wyciągiem z czosnku lub pokrzywy. Przy silnym ataku warto zastosować odpowiednie środki ochrony roślin.

Z czym łączyć iksję w ogrodzie?

Dzięki różnorodności kolorystycznej iksja pięknie komponuje się z innymi roślinami cebulowymi i bylinami. Warto zestawić ją z:

• krokosmią, która podkreśli egzotyczny charakter kompozycji,
• liliami, z którymi dzieli wymagania świetlne,
• lawendą, która odstrasza szkodniki i pięknie kontrastuje barwą.