Zamki od wieków fascynują turystów, historyków i pasjonatów architektury. Są symbolem potęgi, siedzibami władców i świadkami przełomowych wydarzeń. Wśród tysięcy budowli rozsianych po całym świecie jeden wyróżnia się wyjątkowo – największy zamek na świecie. Co ciekawe, nie znajduje się on w Szkocji, Francji czy Niemczech, lecz w… Polsce. Mowa o Zamku w Malborku, który zachwyca skalą, historią i precyzją wykonania. W artykule poznasz najczęściej wyszukiwane informacje o tej monumentalnej budowli – jej lokalizację, dzieje oraz zaskakujące fakty.

Gdzie znajduje się największy zamek na świecie?

Największy zamek świata pod względem powierzchni znajduje się w północnej Polsce, w województwie pomorskim. To słynny Zamek Krzyżacki w Malborku, usytuowany nad rzeką Nogat, będący jednym z najważniejszych zabytków średniowiecznej architektury obronnej w Europie.

Malbork to niewielkie miasto liczące około 38 tysięcy mieszkańców, położone około 60 km na południowy wschód od Gdańska. Zamek jest łatwo dostępny dla turystów – zarówno samochodem, jak i pociągiem. Stanowi najważniejszy punkt na mapie Szlaku Zamków Gotyckich i przyciąga co roku setki tysięcy zwiedzających z całego świata.

Jak duży jest Zamek w Malborku?

Zamek w Malborku wpisany został do Księgi Rekordów Guinnessa jako największy zamek na świecie pod względem powierzchni użytkowej, która wynosi około 143 000 m² (14,3 hektara!). To niemal dwa razy więcej niż powierzchnia Wersalu i trzykrotnie więcej niż powierzchnia zamku w Windsorze.

Wymiary zamku:

• długość murów zewnętrznych: ok. 3 km,
• kompleks podzielony na trzy części: Zamek Wysoki, Zamek Średni i Przedzamcze,
• dziedziniec o powierzchni niemal 2 ha,
• ponad 30 milionów cegieł użytych do budowy.

To właśnie ogromna skala i jednorodna stylistyka ceglanej architektury gotyckiej czynią malborski zamek unikatem na skalę światową.

Kto zbudował Zamek w Malborku i w jakim celu?

Budowę zamku rozpoczęto w roku 1274 z inicjatywy Zakonu Krzyżackiego – rycerskiego zgromadzenia religijnego, które przeniosło swoją siedzibę z Wenecji do Prus. Celem budowy było stworzenie potężnej twierdzy obronnej oraz stolicy państwa zakonnego.

W latach 1309–1457 zamek pełnił funkcję siedziby wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego oraz centrum administracyjnego i militarnego państwa zakonnego. Był nie tylko warownią, ale też miejscem przechowywania skarbca, archiwum, miejscem posiedzeń kapituły i bazą wypadową do wypraw krzyżowych przeciwko poganom.

W czasie swojej świetności zamek był uznawany za niezdobytą twierdzę, której mury chroniły rycerzy, duchownych, służbę i zapasy na wiele miesięcy oblężenia.

Co wydarzyło się w Malborku po upadku Zakonu Krzyżackiego?

W 1457 roku, podczas trwającej wojny trzynastoletniej, zamek został wykupiony przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka z rąk czeskich najemników i włączony do Królestwa Polskiego. Od tego momentu przez kolejne wieki pełnił funkcję jednej z najważniejszych rezydencji królewskich na północy kraju.

Kolejne ważne daty:

• XVI–XVII w. – renesansowe przebudowy i modernizacje;
• 1772 – zamek trafia pod panowanie pruskie w wyniku I rozbioru Polski;
• XIX w. – romantyczna restauracja i próba odtworzenia gotyckiego charakteru;
• 1945 – zamek zostaje zniszczony w ponad 60% podczas walk o Malbork;
• 1961–2016 – trwają prace konserwatorskie i odbudowa;
• 1997 – zamek zostaje wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Dziś pełni funkcję muzeum, centrum kultury i turystyki, a także symbolu historii regionu i Polski.

Jakie atrakcje oferuje zwiedzanie zamku w Malborku?

Zwiedzanie największego zamku na świecie to prawdziwa podróż w czasie. Dla odwiedzających przygotowano kilka tras tematycznych i wystaw:

• trasa główna z przewodnikiem audio – obejmuje Zamek Wysoki, Średni i Przedzamcze, skarbiec, kuchnię, kaplicę św. Anny, dormitoria,
• nocne zwiedzanie z pochodniami – wyjątkowa atrakcja dla dorosłych i dzieci,
• interaktywne wystawy multimedialne, sale rycerskie, zbrojownie, ekspozycja średniowiecznych narzędzi,
• rekonstrukcje bitew, turnieje rycerskie, jarmarki średniowieczne – organizowane cyklicznie w sezonie letnim,
• punkt widokowy na wieży zamkowej, z którego roztacza się panorama na rzekę Nogat i miasto.

Malborskie muzeum jest jedną z najlepiej zorganizowanych atrakcji historycznych w Polsce, oferując zwiedzanie w kilku językach i pełną infrastrukturę dla turystów.

Ciekawostki o Zamku w Malborku, których mogłeś nie znać

• To największa ceglana budowla na świecie, powstała bez użycia kamienia czy cementu.
• W zamku kręcono sceny do wielu filmów i seriali historycznych, m.in. „Krzyżacy” i „Korona królów”.
• W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali zamek jako symbol „germańskiej przeszłości”.
• Zamek był jedną z pierwszych atrakcji w Polsce, które umożliwiły wirtualne zwiedzanie 3D.
• W jednym z pomieszczeń wystawiona jest największa kolekcja bursztynów w Polsce – w tym replika bursztynowej komnaty.
• Pod zamkiem znajdują się rozległe podziemia i tunele, które do dziś nie zostały w pełni zbadane.
• Co roku odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Kultury Dawnej, przyciągający rekonstruktorów z całej Europy.

Zamek w Malborku to nie tylko największy zamek na świecie, ale też żywa lekcja historii, imponujące dzieło średniowiecznej architektury i miejsce tętniące kulturalnym życiem. Jeśli planujesz podróż po Polsce lub fascynujesz się historią, Malbork powinien znaleźć się na Twojej liście obowiązkowych miejsc do odwiedzenia.