Wierzba pleciona, znana również jako wierzba mandżurska lub wierzba iwowa, to niezwykle dekoracyjna roślina, która zachwyca oryginalnym pokrojem, kolorowymi pędami i zdolnością do tworzenia fantazyjnych kształtów. Coraz częściej pojawia się w ogrodach jako żywa rzeźba, naturalna altana, żywopłot lub efektowny akcent rabatowy. Jej pielęgnacja nie jest trudna, a możliwości aranżacyjne – niemal nieograniczone. W tym artykule znajdziesz praktyczne porady na temat tego, jak sadzić, formować i pielęgnować wierzbę plecioną, by stała się trwałą ozdobą ogrodu.

Co to jest wierzba pleciona i dlaczego warto ją mieć w ogrodzie?

Wierzba pleciona (Salix viminalis lub Salix alba ‘Tristis’) to gatunek lub odmiana wierzby charakteryzująca się elastycznymi, długimi pędami, które można dowolnie wyginać i zaplatać. Jej popularność wynika z kilku cech:

• szybki wzrost – rocznie potrafi przyrosnąć nawet o 1–2 metry,
• plastyczność formowania – idealna do tworzenia tuneli, kopuł, kul, a nawet ogrodowych rzeźb,
• zdolność do odradzania się po cięciu – nie szkodzi jej regularne przycinanie,
• dekoracyjne pędy i liście – zwłaszcza zimą, gdy kolorowe gałązki wyróżniają się na tle śniegu.

Wierzby plecione są ekologiczne, przyjazne pszczołom i stanowią naturalne schronienie dla ptaków. Z powodzeniem można je sadzić zarówno w ogrodach wiejskich, jak i nowoczesnych.

Kiedy i gdzie sadzić wierzbę plecioną?

Wierzby najlepiej sadzić wczesną wiosną (marzec–kwiecień) lub jesienią (wrzesień–październik). To pozwala korzeniom dobrze się ukorzenić przed okresem wzmożonego wzrostu.

Stanowisko:

• najlepiej nasłonecznione, ewentualnie półcieniste,
• osłonięte od silnych wiatrów – młode pędy mogą się łamać.

Gleba:

• żyzna, próchniczna, lekko wilgotna,
• dobrze znosi gleby gliniaste i podmokłe,
• warto unikać gleb bardzo suchych i piaszczystych (w razie potrzeby użyć kompostu).

Sadzenie:

• wykop dołek o głębokości ok. 30–40 cm,
• umieść sadzonkę tak, by miejsce szczepienia (jeśli jest) znalazło się kilka cm nad ziemią,
• zasyp ziemią ogrodową i obficie podlej.

W przypadku żywych konstrukcji z wikliny – sadzi się pędy bezpośrednio w ziemię, pod kątem, tworząc układ, który później można spleść.

Jak formować wierzbę plecioną w ogrodzie?

Formowanie wierzby plecionej to jeden z jej największych atutów. Możliwości są niemal nieograniczone, a efekt zależy wyłącznie od wyobraźni ogrodnika.

Popularne formy:

• kopuły i altanki – z sadzonek ułożonych promieniście i splecionych na górze,
• tunele i bramy – z szeregu sadzonek po obu stronach ścieżki, przeplatanych na kształt łuku,
• kule, stożki, spirale – osiągane przez regularne cięcie i prowadzenie pędów przy podporach,
• plecionki żywe – np. kraty czy ogrodzenia, formowane z elastycznych gałązek.

Kiedy przycinać?

• Pierwsze cięcie wykonuje się wiosną, tuż po posadzeniu – pozostawia się ok. 20–30 cm nad ziemią.
• Cięcia formujące należy wykonywać kilka razy w sezonie – najintensywniej od kwietnia do lipca.
• Cięcie odmładzające (silne) – najlepiej wczesną wiosną, co 2–3 lata, aby pobudzić wzrost nowych pędów.

Cięcie pobudza roślinę do krzewienia się, zagęszcza koronę i nadaje jej pożądany kształt. Wierzba bardzo dobrze znosi cięcia, nawet radykalne.

Jak podlewać i nawozić wierzbę plecioną?

Wierzba pleciona, jak większość wierzb, lubi wilgoć i źle znosi suszę. Mimo to nie wymaga bardzo intensywnej pielęgnacji.

Podlewanie:

• regularne, szczególnie w pierwszym roku po posadzeniu,
• latem – 2–3 razy w tygodniu, w zależności od pogody,
• przy silnym słońcu można podlewać codziennie, zwłaszcza młode egzemplarze.

Nawożenie:

• wiosną i latem warto zasilić glebę nawozem organicznym (kompost, obornik),
• można stosować nawozy wieloskładnikowe do roślin liściastych – raz na miesiąc od kwietnia do sierpnia,
• jesienią nie stosujemy nawozów azotowych – mogą opóźnić zdrewnienie pędów.

Jak rozmnażać wierzbę plecioną?

Wierzba jest jedną z najłatwiejszych do rozmnażania roślin – wystarczy kawałek pędu i odpowiednie warunki.

Rozmnażanie przez sadzonki:

• wczesną wiosną odciąć kilkunastocentymetrowy, jednoroczny pęd,
• usunąć dolne liście, pozostawić 2–3 górne,
• umieścić w wodzie lub bezpośrednio w ziemi,
• po kilku tygodniach pojawią się korzenie.

Sadzonki z wodą warto trzymać w jasnym miejscu, ale nie w pełnym słońcu. Po ukorzenieniu sadzimy do doniczki lub bezpośrednio do gruntu.

Jakie problemy i choroby mogą dotknąć wierzbę plecioną?

Wierzba pleciona jest odporna na większość chorób i szkodników, ale czasem może wystąpić:

• rdza wierzby – pomarańczowe plamy na liściach, należy usuwać chore liście i stosować oprysk miedziowy,
• mszyce – głównie wiosną, najlepiej usuwać mechanicznie lub opryskać środkiem na bazie szarego mydła,
• przędziorki – przy suchej pogodzie, warto zraszać roślinę wodą lub stosować preparaty ekologiczne.

Regularne cięcie, wietrzenie korony i utrzymywanie dobrej kondycji gleby znacząco ograniczają ryzyko chorób.

Czy wierzba pleciona gubi liście i jak wygląda zimą?

Tak – wierzba pleciona to roślina liściasta, gubi liście na zimę. Zimą pozostają nagie, ale malownicze pędy, które często mają dekoracyjny, żółto-zielony lub czerwony kolor (w zależności od odmiany).

Niektóre konstrukcje (np. altany z plecionki) zimą nadal wyglądają atrakcyjnie – jako naturalne rzeźby. Roślina dobrze znosi mrozy, ale w pierwszym roku po posadzeniu warto okryć podstawę agrowłókniną.

---

Wierzba pleciona to wyjątkowa roślina ogrodowa, która łączy w sobie walory dekoracyjne i użytkowe. Jest odporna, łatwa w formowaniu i bardzo szybkorosnąca, dzięki czemu można uzyskać efektowne struktury w krótkim czasie. Sprawdzi się zarówno jako soliter, żywopłot, jak i element ogrodowej architektury. Dla miłośników naturalnych form i ekologicznych rozwiązań – pozycja obowiązkowa w ogrodzie.