Wojciech Weiss – życie i twórczość

Wojciech Weiss była artystą wszechstronnym. Zajmował się malarstwem olejnym i pastelowym, grafiką i akwarelą, chętnie również szkicował. Jego ogromną pasją było także malarstwo. Artysta jest czołowym przedstawicielem nurtu ekspresjonistycznego w sztuce Młodej Polski. Tworzył akty, portrety i pejzaże. W późniejszej twórczości mocno inspirował się Japonią.

Wojciech Weiss — życiorys

Wojciech Weiss urodził się 4 maja 1875 roku w Leordzie na Bukowinie (Rumuniia). W 1890 roku wraz z rodzicami przeniósł się do Polski i zamieszkał w podkrakowskim Płaszowie.

W 1892 roku rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie studiował malarstwo m.in. u Jana Matejki i Leona Wyczółkowieskiego. Studia ukończył z wyróżnieniem w 1899 roku otzrymując stypendium Franciszka Urbańskiego. Swój warsztat doskonalił w czasie europejskich podróży m.in. do Drezna, Berlina, Budapesztu, Wiednia, Paryża, Rzymu i Florencji.

W 1898 roku rozpoczął współpracę z krakowskim magazynem Życie i wstąpił do Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka. W 1907 roku objął stanowisko profesora i rektora krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Rok później ożenił się ze swoja uczennicą Ireną Silberberg, która była jego ulubioną modelką.

Twórczość Wojciecha Weissa cieszyła się uznaniem w Polsce i za granicą. Artysta otrzymał wiele nagród, m.in.: nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności za obraz Owoce, Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury za zasługi dla polskiej sztuki, złoty medal Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych oraz Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.

W 1914 roku Weiss wyjechał do Wiednia, z którego powrócił dopiero po zakończeniu wojny. W 1918 roku został pierwszym rektorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w niepodległej Polsce.

Ogromną pasją artysty była również fotografia. Setki jego prac zachowało się w prywatnych rodzinnych zbiorach, stanowiąc wyjątkowy dokument epoki, w której żył.

Wojciech Weiss zmarł 7 grudnia 1950 roku w Krakowie. Mimo starań jego żony oraz syna Stanisława nie udało się stworzyć muzeum prac artysty ani nawet stałej ekspozycji przy Muzeum Narodowym w Krakowie. Od 2006 roku istnieje Fundacja Muzeum Wojciecha Weissa powołana przez jego wnuczki.

Wojciech Weiss — twórczość

Wojciech Weiss oprócz malarstwa uprawiał też grafikę użytkową oraz warsztatową, był także autorem licznych szkiców i fotografii. Malował portrety, akty, martwe natury, kompozycje fantastyczne, a także pejzaże. Te ostatnie ukazują najczęściej miejscowości, w których mieszkał, m.in. Kalwarię Zebrzydowską, Strzyżów, oraz Płaszów.

Wczesna twórczość artysty to dzieła pełne ekspresji, które ukazują gwałtowne uczucia, porywy duszy,a także namiętne, zmysłowe akty. Czuć w nich dekadencję oraz duch modernistyczny. Prace powstałe po 1905 roku skłaniają się już w stronę koloryzmu – początkowo charakteryzują się dominacją barwy białej. Późniejsze prace zbliżają go do nurtu postimpresjonistycznego.

Kiedy Weiss kupił niewielki dom w Kalwarii Zebrzydowskiej, zainspirował się sztuką japońską, co widać głównie w jego pejzażach. Wiele czasu poświęcał też studiowaniu zasad estetyki i kompozycji japońskich drzeworytów.

Dzieła pochodzące z okresu międzywojennego cechuje realizm i klarowność formy. Powstało wówczas wiele pejzaży, portretów i martwych natur.

Schyłkowy okres twórczości artysty wskazuje na zainteresowanie tematyką społeczno-polityczną. Ostatnią pracą Weissa jest Manifest, który powstał w konwencji realizmu socjalistycznego w 1950 roku.