Pędraki to jedne z najbardziej znienawidzonych ogrodowych szkodników. Te białe larwy chrząszczy, żywiące się korzeniami roślin, potrafią w krótkim czasie zniszczyć cały trawnik czy rabaty kwiatowe. Zamiast sięgać po chemiczne środki ochrony roślin, coraz więcej ogrodników wybiera naturalne metody zwalczania, w tym wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare) – zioło o silnym działaniu owadobójczym i odstraszającym. Jak działa wrotycz na pędraki i jak przygotować skuteczny oprysk?

Jak wyglądają pędraki i gdzie najczęściej występują?

Pędraki to larwy chrabąszcza majowego, ogrodnicy oraz guniaka czerwczyka. Mają biały, lekko kremowy kolor, brązową głowę i charakterystycznie zgięte ciało. Ich długość może sięgać nawet 3–4 cm. Zazwyczaj bytują tuż pod powierzchnią ziemi, gdzie żerują na korzeniach traw, warzyw i roślin ozdobnych.

Najczęściej występują na:

• świeżo założonych trawnikach,
• kompostownikach,
• grządkach o próchniczej glebie,
• miejscach o dużym nagromadzeniu materii organicznej.

O ich obecności świadczą nagłe żółknięcie trawy, więdnięcie roślin, a także łatwe wyciąganie kęp darni – korzenie zostały zniszczone przez żerujące larwy.

Dlaczego warto stosować naturalne środki na pędraki?

Choć chemiczne preparaty na pędraki bywają skuteczne, ich stosowanie wiąże się z ryzykiem skażenia gleby, zniszczeniem pożytecznych organizmów i szkodliwym wpływem na zdrowie ludzi i zwierząt. Dlatego coraz większą popularnością cieszą się biologiczne i roślinne metody zwalczania szkodników.

Wrotycz pospolity to jedna z najskuteczniejszych i najłatwiej dostępnych roślin stosowanych w ekologicznym ogrodnictwie. Dzięki zawartości tujonu, garbników i olejków eterycznych, wykazuje działanie odstraszające i insektycydowe, nie tylko wobec pędraków, ale również mszyc, mączlików, przędziorków i mrówek.

Wrotycz – właściwości i działanie odstraszające

Wrotycz pospolity to bylina o intensywnym, korzennym zapachu. Rośnie dziko na łąkach, przy drogach i w nieużytkach. Jego żółte, baldachowate kwiaty są charakterystyczne dla późnego lata. Roślina zawiera:

• olejki eteryczne (m.in. tujon, kamfen, borneol),
• gorycze i garbniki,
• związki o działaniu toksycznym dla owadów.

Wrotycz działa na pędraki głównie poprzez drażnienie układu pokarmowego i nerwowego larw. W kontakcie z korzeniami oprysk z wrotyczu skutecznie ogranicza aktywność żerowania, a intensywny zapach odstrasza chrząszcze składające jaja.

Jak przygotować wywar z wrotyczu na pędraki?

Aby skutecznie zwalczyć pędraki, najlepiej zastosować gęsty wywar lub macerat z wrotyczu. Oto sprawdzony przepis krok po kroku:

Składniki:

• 300 g świeżego wrotyczu (lub 50 g suszu),
• 10 litrów wody.

Przygotowanie:

1. Posiekaj świeże ziele wrotyczu (najlepiej zbieranego w okresie kwitnienia – lipiec-sierpień).
2. Zalej wodą i pozostaw na 24 godziny do maceracji.
3. Po upływie doby zagotuj mieszankę, gotuj przez 20 minut na małym ogniu.
4. Przecedź i odstaw do wystudzenia.

Stosowanie:

• Oprysk lub podlewanie glebowe wykonuj wczesnym rankiem lub wieczorem, 2–3 razy w odstępie kilku dni.
• Nie stosuj preparatu bezpośrednio przed opadami deszczu.
• Unikaj kontaktu z kwiatami i liśćmi warzyw – wywar może być zbyt silny i powodować oparzenia.

Kiedy i jak często stosować wrotycz w ogrodzie?

Najlepszy moment na rozpoczęcie kuracji to wczesna wiosna (kwiecień–maj), gdy pędraki zaczynają żerować, lub późne lato (sierpień–wrzesień), gdy chrząszcze składają jaja. Wówczas należy wykonać 2–3 opryski w tygodniowych odstępach.

Wrotycz można również zastosować profilaktycznie, zwłaszcza w miejscach, gdzie wcześniej występowały pędraki. Można też sadzić go w pobliżu kompostownika czy grządek – zapach odstrasza niepożądane owady.

Czy wrotycz jest bezpieczny dla roślin i ludzi?

Choć naturalny, wrotycz to roślina o silnym działaniu. Jego zawartość tujonu sprawia, że nie powinien być stosowany w dużym stężeniu ani na rośliny jadalne w okresie bliskim zbiorom. Dlatego warto:

• rozcieńczać wywar do ok. 1:5 przy stosowaniu na warzywa,
• unikać częstego kontaktu ze skórą – zaleca się użycie rękawic ochronnych,
• nie używać na uprawach tuż przed deszczem, aby uniknąć przesiąkania do gleby.