Wszelkie etapy budowy, od projektowania po wykonawstwo, wymagają staranności, uwagi i przestrzegania różnych procedur. A jednym z ważnych aspektów budowy, często pomijanym lub bagatelizowanym, jest zarządzanie gruzem budowlanym. To nie tylko kwestia utylizacji odpadów, ale także aspekt ekologiczny, logistyczny i prawny. Warto więc poruszyć temat gruzu budowlanego i znać zasady, których należy przestrzegać, prowadząc budowę.

Czym jest gruz budowlany?

Gruz nie jest jednolitym odpadem, ale składa się z różnych rodzajów materiałów, które mogą być poddane różnego rodzaju utylizacji. Do materiałów tych zalicza się beton, cegły, drewno, metal, szkło, plastik i wiele innych. Gruz budowlany pochodzić może z rozbiórki, budowy, remontu i wielu innych modernizacji obiektów budowlanych, o czym mówi między innymi Ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 roku. Tam bowiem, w punkcie 6a artykuły 3.1 (Dz.U.2022.699 t.j.) przeczytać można, że odpady budowlane to termin odnoszący się do wszelkich odpadów pochodzących z prac budowlanych.

Specjaliści branży utylizacji rozróżniają różne rodzaje gruzu budowlanego ze względu na ich późniejszą przydatność pod względem odzyskiwania surowców wtórnych. Najbardziej wartościowym zatem odpadem jest czysty gruz. Składa się z odpadów ceglanych, betonowych i kamieni, ewentualnie niewielkich ilości ceramiki. Gruz zmieszany to z kolei odpady budowlane, które mogą zawierać te wchodzące w skład czystego gruzu, ale oprócz tego takie odpady jak odłamki gipsowo-kartonowe, tworzywa sztuczne, metal, duże ilości ceramiki. Gruz zanieczyszczony obejmuje zaś wszelkie odpady budowlane poza odpadami niebezpiecznymi, a więc również opakowania po chemii budowlanej, zużytą odzież roboczą itp. 

Gospodarowanie gruzem

Gruz budowlany musi być zagospodarowany zgodnie z literą prawa i bez uszczerbku na środowisku naturalnym. Trzeba więc zadbać o to, aby odpady czy substancje w nich zawarte nie przedostały się np. do gruntu. W tym celu na placu budowy powinien stanąć kontener na gruz. Zabezpieczy on środowisko naturalne przed niekorzystnym wpływem odpadów. Zabezpieczenie takie jest konieczne, ponieważ niektóre substancje zawarte w gruzie mogą przenikać do gleby i dostać się również do wód gruntowych, co prowadzić może do poważnych zagrożeń dla ekosystemów i zdrowia ludzi.

Kontener na gruz jest też odpowiedzią na to, że niezgodne z prawem jest umieszczanie odpadów z budowy w zwykłych pojemnikach na śmieci bytowe. Te śmieci bowiem recyklinguje się w innej technologii. Z odpadów budowlanych często powstaje kruszywo budowlane, które może być wykorzystane w kolejnych pracach budowlanych.

Kto odpowiada za utylizację gruzu?

Jeżeli jako osoba prowadząca budowę jesteś wykonawcą robót, to ponosisz odpowiedzialność za wygenerowane w ramach prac budowlanych odpady. Powinieneś zatem zadbać o utylizację — odpowiedni kontener na odpady oraz legalny wywóz gruzu. Prawo otwiera wprawdzie furtkę do przeniesienia tej odpowiedzialności np. na inwestora. Aby jednak było to możliwe, niezbędne jest podpisanie przez obie strony stosownej umowy. 

Kontener na gruz

Nie musisz, prowadząc budowę, posiadać kontenera na własność. W większości przypadków istnieje możliwość nawiązania stałej współpracy z firmą zajmującą się wynajmem odpowiednich kontenerów i wywozem ich zawartości. Nie powinien stanowić problemu fakt, że budowa prowadzona jest poza granicami miasta. Przykładowo, firma świadcząca wywóz gruzu w Warszawie jest często w stanie dostarczyć kontener pod wskazany adres do miejscowości znajdującej się nawet kilkadziesiąt kilometrów od stolicy. Szczegóły, również te związane z kosztami, ustalać można indywidualnie. 

Odpowiednie zarządzanie gruzem budowlanym to nie tylko kwestia przestrzegania przepisów, ale także dbałości o naszą planetę i przyszłe pokolenia. Stawianie kontenerów na gruz i przestrzeganie odpowiednich procedur to kroki w kierunku zrównoważonego i odpowiedzialnego budownictwa.